Этимологические аспекты терминологии в области парикмахерского искусства в турецком языке

Bayan kuaför salonlarında verilen hizmetler arasında saç kesimi, saç boyaması, fön çektirme, saç modeli yapma, saç bakımı, perma, gelin başı/ tesettürlü gelin başı yapma yer almaktadır. Günlük ya da etkinlikler için yapılan en yaygın saç modelleri ‘topuz’ çeşitleri, ‘at kuyruğu’, ‘bukle saç’, ‘örgülü saç’ ve sade ‘fön çekimi’dir.

Topuz - (ETü) 1. ‘ucu top biçiminde eski bir silâh’; 2. ‘top biçiminde toplanmış saç’ ~ Az toppuz< top + -(u)z eki. Arapça dabbüs biçimi Türkçe bir alıntıdır (Ateş : Arat Arm 30). Mısır Arapçasına da dabbūs olarak geçmiştir (Littmann: Tschudi Arm 117/102). Bulgarca, Sırpça gibi Balkan dillerinde de kullanılır: Blg topúz; Srp töpuz (Škaljić: Turc 620). [9, 413]

Bukle - Fransızca bouclé ‘tokalı, halkalı’ sözcüğünden alıntıdır. Fransızca boucle ‘toka’ sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük Latince buccula ‘miğferin çene kayışı’ sözcüğünden evrilmiştir. Latince bucca ‘ağız’ sözcüğünün küçültme halidir. [2, 85]

At kuyruğu saç modeli olarak diğer dillerdeki İngilizce ‘ponytail’, Fransızca ‘queue de cheval’, Almanca ‘Pferdeschwanz’, Rusça ‘konskiy hvost’ sözcüklerine eşdeğerdir. Görüldüğü gibi bu tamlamalar atın kuyruğuna benzeterek oluşturulmuştur.

Örgülü Saç: Ör- (Öz Tür) ‘saç örmek, yün örmek, duvar örmek.’ [2, 365]

Saç boyamada ‘balyaj’, ‘röfle’, ‘ombre’ teknikleri kullanılmaktadır. Bu terimlerin hepsi yabancı kökenlidir.

Röfle - Fransızca reflet ‘yansıma, parıltı’ sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük İtalyanca riflettere ‘(ışık) yansımak’ fiilinden alıntıdır. Bu sözcük Latince reflectere, reflex - ‘geri dönmek, yansımak’ fiilinden evrilmiştir. [2, 407]

Balyaj - Fransızca balayage ‘süpürme’ sözcüğünden alıntıdır. Fransızca balai ‘süpürge’ sözcüğünden +age son ekiyle türetilmiştir. [13]

Saç kesim şekillerine verilen adlar

Kesmek - (Öz Tür kes- ) a.a. ‘kesmek.’ [2, 256]

Kâkül - Farsça kākul كاكل Moğolların ve bazı Türklerin başın büyük kısmını tıraş ederek bıraktıkları uzun saç tutamı, perçem ~ Moğ kökül/kökel at yelesi, kuş ibiği, uzun saç tutamı. [2, 236] Küt Saç Kesimi Modelleri: Küt - (Fa küt ‘sivri) ‘kötürüm, yatalak.’ [2, 287]

Bob Saç Kesimi: Bob - İng. to bob ‘kısa kesmek’ kelimesinden gelmektedir. [14]

Pixie Saç Kesimi: Pixie (İng pixie) ‘peri’ ‘Oxford Advanced Learners Dictionary’in açıklamasında ‘pixie’, İngiliz folklorundaki sivri kulaklı, olağanüstü güçlere sahip olan dişi bir yaratık olarak geçmektedir. [10, 960]

Erkeklerin, erkek kuaförlerinde yaptırdığı bıyık çeşitlerinin adları arasında benzetme ve antroponimler temelini oluşturmaktadır. Benzetme olarak Kalem Bıyık, At Nalı Bıyık, Osmanlı Bıyık, Mors Bıyık, Kovboy Bıyığı çeşitleri ve benzerleri bulunmuştur. Antroponimler olarak ise Fu Mançu Bıyığı ve Dali Bıyığı (Salvador Dali) belirlenmiştir. Sakal modellerinde Keçi Sakal, Top Sakal,  Osmanlı Sakal gibi sakalların adları benzetme yoluyla oluşturulmuştur.