Текущий номер: #3 — 2024
Архив: #2 — 2024 #1 — 2024 #4 — 2023 #3 — 2023 #2 — 2023 #1 — 2023 #4 — 2022 #3 — 2022 #2 — 2022 #1 — 2022 #4 — 2021 #3 — 2021 #2 — 2021 #1 — 2021 #5 — 2020 #4 — 2020 #3 — 2020 #2 — 2020 #1 — 2020 #4 — 2019 #3 — 2019 #2 — 2019 #1 — 2019
Этимологические аспекты терминологии в области парикмахерского искусства в турецком языке
Bayanlar için uzmanlar hakkında söz etmek gerekirse, incelenen kaynaklara göre bayan kuaförlüğü bir zanaat dalı olmadığı için resmi belgelerde rastlanmamaktadır. Fakat, XVI. yy.’nın Divanlarında şairler ‘meşşâtlık’tan bahsetmektedir. Meselâ, Nef’î Divanı’nın ‘Der Medh-i Sultân Ahmed Hân’ kasidesinde ‘meşşâtlık’ aşağıdaki gibi geçer:
‘Tab’ım arûs-i ma’niye meşşatalık eder
Endişem âyine kalemim sürmedan verir. ’ [5, 35]
[Şairliğim mâna gelinine meşşatalık (gelin tuvaletini yapan kadın eder).
Bu esnada benim tefekkürüm, ona ayna, kalemim de sürmedan verir].[6, 102]
Osmanlıca Sözlüğünde ‘meşşât’ Arapçadan ﻤﺸﺍﻁ ‘tarak yapan, tarakçı’, ‘meşşata’ ﻤﺍﺸﻁﻩ ise ‘gelini süsleyen, gelin tuvaleti, kadın tuvaleti yapan kadın’ anlamına gelmektedir.
“Meşşâta ‘gelini süsleyen kadın’ anlamıyla Mecmuatü’n-Nezair’de, Varka ve Gülşah’ta, Fuzuli Divanı’nda, Mevlana Sekkaki Divanı’nda ve Tuhfetü’l-Uşşak’ta vardır. Kelime ayrıca, ‘Gelin süsleyen, gelin tuvaleti yapan’ açıklamasıyla Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat’te, Mehmed Ali Çelebi Divanı’nda ve Cem Sultan’ın Türkçe Divanı’nda yer almıştır. Ayrıca ‘meşşâta’, ‘mâşıta’ şekliyle Türk Lügati ile Varka ve Gülşah’ta da geçer.”[7, 61-62]
XIX. asrın ikinci yarısından itibaren batılılaşma fikri Fransızcadan ‘kuaför’ (Fr coiffeur) sözcüğünün Osmanlı Türkçesine girme nedeni olmuştur. [8, 1657-1667]
Günümüzde Türkiye genelinde saç uzmanları Bayan Kuaförü ve Erkek Kuaförü olarak ayrılmaktadır. Bayan kuaförü salonlarında tesettürlü bayanlara, ayrı oda ve tesettür saç modelleri gibi özel şartlarda hizmet sunulmaktadır. Erkek kuaförleri için kullanılan başka bir sözcük ‘Berber’dir. Erkek kuaförleri salonlarında bıyık-sakal bakımı, bayan kuaförleri salonlarında ise kaş tasarımı, manikür/pedikür ve makyaj da yapılmaktadır.
Галяутдинова Луиза Михайловна, Кызылкая Зиля Хайдаровна, Казанский (Приволжский) федеральный университет, Казань, Россия