Термины в области индустрии красоты и их этимологические особенности в турецком языке (на примере средств для макияжа и ухода)

Özet. Bu araştırmada güzellik alanındaki terimler ve etimolojik özellikler analiz edilmektedir. Terminoloji, makyaj ürünlerinin yanı sıra bakım kozmetikleriyle sınırlandırılmaktadır. Makalede kısaca makyaj uygulama tarihçesi anlatılmaktadır. Sözcük seçimi, güncel Türkçe basılı yayınlardan, profesyonel kozmetik kataloglarından kontrollü seçim yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, her sözcük birimi özgün biçiminden Türkçedeki modern kullanımına kadar analiz edilmiştir. Sonuçlar, incelenen terimlerin elde edilen etimolojik verilerinin oranlarını sağlamıştır.

Anahtar kelimeler. Makyaj, etimoloji, Türkçe, güzellik alanı.

Güzellik alanında her zaman saç, sakal bakımının yanı sıra makyaj ve cilt bakımına önem verilmiştir. [1, 1]

‘Makyaj’ kelimesi etimoloji sözlüğüne göre, Fransızca ‘maquillage’ - "boya ve güzellik malzemeleriyle görüntüsünü değiştirme" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük, Fransızca maquiller "boyamak, süsleyerek değişik hale sokmak" fiilinden + age son ekiyle türetilmiştir. Türk Dil Kurumu Sözlüğünde "yüzü güzelleştirmek için boyama, yüz boyama, yüz bakımı" anlamına gelmektedir.[2]

Büyük ihtimalle makyaj sanatına, sihirli ritüeller yol açmaktadır. Şamanlar, insanları kötü ruhlardan korumak üzere yüzlerine ve tenlerine resimleri ve süslemeleri uygulamıştır. Bunlar, savaş öncesi hem düşmanı korkutmak hem de öteki dünyadan yardım alma amacıyla yapılmıştır.

Kozmetiğin (Yun. kosmetike - süsleme sanatı) ortaya çıktığı yer olarak Antik Doğu sayılmaktadır. Makyaj, hem erkekler hem kadınlar tarafından uygulanmıştır. Mısır’da kadınlar bakıma önem vermiştir. Kaş kalemi yerine kömür; saç boyası olarak kara boğa kanı; diş macunu olarak ise bitkiler, mineraller ve hayvanların ezilmiş kemikleri ve dişleri kullanılmıştır.

Soylu Antik Romalılar tenlerini beyaz tutmaya çalışmıştır, çünkü yanık tenli  kişiler güneşte fazla çalışmaktan yanmış olan köle ve alt tabaka insanları olurdu.  Köle konumunda olan makyaj sanatçıları soylu hanımların cildini beyazlatmak için kurşun içeren pudrasıyı kullanıyorlardı. Fakar o zamanlar kurşunun zehir olduğu bilinmiyordu.

Avrupa'da Orta Çağ döneminde, kozmetik hoş karşılanmadı. Fakat üst katman için bunun önemi çok azdı. Yüzün soluk tonu, yüksek sosyeteye ait olduğunu gösterirdi.

1. yüzyılda İtalya'da ‘zehirli makyaj’ ortaya çıkmıştır. Kocalarını öldürmek isteyen kadınlar, yanaklarına arsenik içeren bir toz çeşidini sürmüşlerdir. Kocaları onları yanaklarından öptüklerinde zehirlenirlerdi. Bu, yaklaşık 30 yıl içinde 600 kişinin ölümüne sebep oldu. [3]